Κατασκευή χειροποίητων χαλιών Ανατολής (Oriental)

Κατασκευή χειροποίητων χαλιών | Ένα ταξίδι στον χρόνο

Το χειροποίητο χαλί Ανατολής (oriental) δεν είναι απλά ένα έργο τέχνης, αλλά ένα μέσο που σε ταξιδεύει μέσα στον χρόνο, σε ένα αρχαίο βασίλειο ομορφιάς και μυστικιστικής γοητείας. Δεν υπάρχουν άλλες μορφές τέχνης που να γεφυρώνουν τόσους πολλούς αιώνες. Nα καλύπτουν τόσες πολλές κουλτούρες και πολιτισμούς. Nα γοητεύει τόσους πολλούς ανθρώπους. Μόνο εκείνη του ανατολίτικου (oriental), χειροποίητου χαλιού. Πολλές χώρες ασχολούνται με την κατασκευή τους.

Το Ιράν, η Ινδία, η Κίνα, το Πακιστάν, η Τουρκία, το Νεπάλ, το Αφγανιστάν, η Ρουμανία, η Ρωσία και η Αρμενία, είναι οι βασικές χώρες με τους πιο ταλαντούχους δημιουργούς χειροποίητων χαλιών. Από εκεί κυρίως, έρχονται αυτές οι πραγματικά εξαίσιες δημιουργίες. Τα χειροποίητα χαλιά ξεκινούν τις ιστορικές τους αναφορές από το διάσημο χαλί Pazyrk, το οποίο ανακαλύφθηκε σε ηλικία 2.500 ετών, σε έναν σιβηρικό τόπος ταφής. Τα χαλιά είναι και σύγχρονα με μοντέρνα σχέδια που παράγονται ακόμα και σήμερα. Αυτοί οι υφαντοί θησαυροί αντιπροσωπεύουν τους αιώνες της εξαιρετικής αυτής τέχνης και της λεπτομερούς δημιουργίας, από ανθρώπους με μεράκι. Είναι αξιοσημείωτο ότι η μέθοδος της κατασκευής έχει παραμείνει σχετικά αμετάβλητη για πάνω από δύο χιλιετίες.

Προετοιμάσια πριν την κατασκευή

Το κούρεμα των προβάτων και η συλλογή της πρώτης ύλης

Η διαδικασία αρχίζει με το κούρεμα μόνο του ποιοτικότερου μαλλιού του προβάτου. Έπειτα πλένεται για να φύγει η λανολίνη. Το μαλλί που έχει συλλεχθεί, στην συνέχεια λανάρεται. Λανάρισμα είναι η κατεργασία του μαλλιού και του βαμβακιού με το λανάρι, για να ξαστούν και να ισιώσουν οι ίνες και να παραχθεί το νήμα. Έπειτα βάφεται σε γιγαντιαίες κάβες που βράζουν μέχρι και είκοσι φορές σε εξειδικευμένα βαφεία. Έπειτα κρεμιούνται για να στεγνώσουν. Κάθε μέρος της διαδικασίας θεωρείται μια τέχνη από μόνη της.

Τα σχέδια των χειροποίητων χαλιών

Τα σχέδια των χειροποίητων χαλιών εμπνέονται από τον κόσμο που περιβάλλει τους τεχνίτες, τον σύγχρονο και τον ιστορικό. Κήποι, βουνά, δάση, ιερά, κυνήγι, οι χώροι και τα ζώα διαδραματίζουν ένα ρόλο στο όραμα του χαλιού. Επίσης μπορούν να βρεθούν και χειροποίητα χαλιά με πολλές σύγχρονες εικόνες. Δεν είναι ασυνήθιστο να βρει χειροποίητα χαλιά με σκηνές από έναν πόλεμο, αλλά και μία νέα δημιουργία με ένα διάσημο, παλαιότερο σχέδιο όπως Mondrian, Miro, Kandinsky, Art Deco, Nouveau, Aubusson, ή Savonnerie.

Αναπαραγωγή σχεδίων κατά την κατασκευή

Στα χωριά και τις πόλεις, κάθε σχέδιο χειροποίητου χαλιού αναπαράγεται μεθοδικά, σε κλίμακα από ένα χάρτινο γράφημα-μακέτα από το οποίο οι δημιουργοί (υφαντές/υφάντρες) κατασκευάζουν το χαλί, ένα κόμπο την φορά. Οι νομάδες, από την άλλη πλευρά, δεν χρησιμοποιούν μακέτες. Τα αξιοσημείωτα σχέδια τους υφαίνονται από μνήμης και περνούν από γενιά σε γενιά.

Η επίπονη διαδικασία για την κατασκευή των χειροποίητων χαλιών Ανατολής

Εκατομμύρια κόμπων δεμένα μεταξύ τους

Ο υφαντής αρχίζει μια επίπονη δουλειά που θα διαρκέσει μήνες, αν όχι χρόνια, για να ολοκληρωθεί. Χρησιμοποιώντας την μακέτα του ως σταθερή αναφορά, ο υφαντής χτίζει το χαλί από χιλιάδες, συχνά και εκατομμύρια μεμονωμένα δεσμευμένους κόμπους. Αυτό γίνεται επάνω σε ένα εργαλείο ειδικό για την ύφανση, τον αργαλειό.

Απαραίτητο αξεσουάρ για την κατασκευή, ο αργαλειός

Ο αργαλειός παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητος κατά την πάροδο των αιώνων. Οι πιο πρωτόγονες μορφές είναι η νομαδική ή οριζόντια σχεδιασμένη με εύκολη φορητότητα. Η κατασκευή χαλιών από τα χωριά και τις πόλεις γινόταν με τον κάθετο αργαλειό, ο οποίος αποτελείται από δύο κάθετες δοκούς, που περιλαμβάνουν το πλάτος του χαλιού, που ονομάζεται στημόνι. Τα νήματα του στημονιού, τα οποία συνήθως κατασκευάζονται από βαμβάκι ή μαλλί, τεντώνονται σφιχτά κατά μήκος του αργαλειού. Σε κάθε στήλη ύφανσης, κομμάτια από διαφορετικά χρωματισμένα μάλλινα νήματα (υφάδι) είναι δεμένα γύρω από κάθε ζεύγος νημάτων στημονιού. Καθώς ολοκληρώνεται κάθε σειρά κόμπων, τα νήματα υφαδιού εισάγονται καθ’ όλο το πλάτος του αργαλειού και έπειτα αρχίζει μια νέα σειρά. Το υφάδι και το στημόνι σχηματίζουν έτσι το κρυμμένο θεμέλιο του χαλιού και οι κόμποι δημιουργούν το πέλος και το μοτίβο. Τυπικά υπάρχουν τρεις τύποι κόμπων – ο περσικός, ο τουρκικός και ο θιβετιανός.

Διαβάστε εδώ περισσότερες πληροφορίες για το χειροποίητο χαλί

Ένας κόμπος τη φορά

Ένας μέσος υφαντής μπορεί να δέσει από οκτώ έως δεκαπέντε χιλιάδες κόμπους σε μία ημέρα, ανάλογα την εμπειρία και την πυκνότητα της ύφανσης. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου δύο με πέντε εκατοστά υφασμένου χαλιού. Γι’ αυτό και οι υφαντές εργάζονται συνήθως σε ομάδες. Δύο υφαντές μπορούν να ολοκληρώσουν ένα χαλί 2,50μ X 3,00μ των 40 κόμπων ανά τετραγωνικό εκατοστό, σε περίπου πέντε έως έξι μήνες.

Όταν δημιουργηθούν αρκετές σειρές κόμπων θα πρέπει να σφίξουν μεταξύ τους. Με μία μεταλλική χτένα, η οποία χρησιμοποιείται για να κτυπήσει και να συμπιέσει τους κόμπους, οι υφαντές σφίγγουν τις σειρές αυτές μεταξύ τους. Τα νήματα που υφαίνονται παράγουν έναν ακανόνιστο σωρό από την μεριά τους πέλους. Αυτός ο σωρός κόβεται ομοιόμορφα με ψαλίδι για να δημιουργηθεί το πέλος.

Μετά το μακρύ και επίπονο αυτό έργο του τεχνίτη, η ύφανση ολοκληρώνεται και το χαλί κόβεται και αφαιρείται από τον αργαλειό. Τα πρόσθετα νήματα που υπάρχουν στις δύο πλευρές παραμένουν επάνω ώστε να σχηματισθεί το κρόσσι. Μια επίπεδη ύφανση, το κιλιμλίκι, δημιουργείτε για να ασφαλίσει τους κόμπους και από τα δύο άκρα. Μετά την κατασκευή του, το χαλί πλένεται καλά, στεγνώνει και στη συνέχεια κουρεύεται για τελευταία φορά ώστε να ισιώσει το πέλος του. Το χειροποίητο χαλί αυτό είναι πλέον έτοιμο να μεταφερθεί στους μετέπειτα ιδιοκτήτες, παγκοσμίως.

Δυστυχώς, λίγοι άνθρωποι έχουν την πραγματική γνώση για να εκτιμήσουν την σχολαστική εργασία και την εντατική διαδικασία που έχει περάσει το δικό τους χειροποίητο χαλί και να καταλάβουν ότι μιλάμε για ένα μοναδικό έργο τέχνης.

Δείτε σε βίντεο πώς κατασκευάζει τα χειροποίητα χαλιά της, μία επιχείρηση από την Ινδία

Κατασκευή χειροποίητων χαλιών | Απίστευτη μορφή τέχνης

Αυτές οι πληροφορίες θα πρέπει να εμπνεύσουν την εκτίμησή σας για αυτή την πραγματικά εκπληκτική μορφή τέχνης. Θα πρέπει να σας ενθαρρύνει να εξερευνήσετε περαιτέρω το θαυμάσιο αυτό κόσμο των χειροποίητων χαλιών. Με αυτόν τον τρόπο, σύντομα θα ανακαλύψετε ότι πίσω από την ομορφιά, την κομψότητα, την χειροποίητη τέχνη κατασκευής, το χειροποίητο χαλί είναι μία εμπειρία, ένα ταξίδι σε άλλη εποχή και άλλο τόπο, μια γοητευτική γιορτή των αισθήσεων που θα διαρκέσει για μια ζωή. Την ζωή που θα περάσετε γύρω και επάνω στο δικό σας αυθεντικό, χειροποίητο χαλί.

Πηγές : tenthousandvillages, obeetee, orientalcarpets, enallaktiko, wikipedia